ΛΑΘΟΣ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΣΤΟ

Σ’ όλες τις εποχές, το σχολείο αποτελεί τον χώρο άνθισης της προσωπικότητας του ανθρώπου. Εκτός από ατέρμονη πηγή γνώσεων, συνιστά χώρο εξέλιξης, κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης ιδιαίτερων δεξιοτήτων χάρη στα ερεθίσματα, που του παρέχει. Αναντίρρητα, η ανάπτυξη και η έκθεση σ’ αυτά συνεπάγεται το λάθος˙ το αναπόφευκτο στοιχείο κάθε προσπάθειας. Όμως, ο εντοπισμός του λάθους στο σχολείο δεν αντιμετωπίζεται με εποικοδομητικό τρόπο.

Αρχικά, ο τρόπος διαχείρισής του οδηγεί στην ανταγωνιστικότητα. Ειδικότερα, τα παιδιά χαίρονται, όταν ένας συμμαθητής τους κάνει ένα λάθος, καθώς έχουν την ιδέα ότι γι’ αυτά σημαίνει βαθμολογική άνοδος. Δεν κατανοούν, πως το λάθος δεν αποτελεί σκοτεινό σημείο αλλά μέσο επιτυχίας. Άρα, οξύνονται φαινόμενα βαθμοθηρίας και ζήλειας που συχνά προωθούνται από. Επιπλέον, εξαιτίας της αντίληψης που έχει δημιουργηθεί γι’ αυτό πολλά παιδιά περιθωριοποιούνται. Σ’ αυτή την περίπτωση, όταν δεν απαντούν σωστά ειρωνεύονται με αρνητικά ή επικριτικά σχόλια αντίστοιχα κάνοντάς τα να αισθανθούν μειονεκτικότερα (κάτι βέβαια που πηγάζει και ξεκινά από τον καθηγητή). Μ’ άλλα λόγια, δεν τα εντάσσουν στις παρέες τους και τα αποκλείουν.

Επιπρόσθετα, στον σχολικό χώρο το λάθος έχει ταυτιστεί με μία ένδειξη είτε τεμπελιάς είτε αδυναμίας. Για πολλούς, το λάθος είναι αρκετό, για να αναιρέσει κάθε προσπάθεια και για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ο μαθητής δεν έχει διαβάσει το υπό πραγμάτευση αντικείμενο μελέτης. Άμεσα του αφαιρούν τη δυνατότητα διόρθωσης ή περαιτέρω σκέψης, με αποτέλεσμα να μη διακρίνουν τίποτα άλλο εκτός από το λάθος. Μ’ αυτό τον τρόπο, λάθος δε θεωρείται η εσφαλμένη απάντηση αλλά ο τρόπος που αυτή αντιμετωπίζεται. Αιτία αυτού είναι, πως απλά αναγνωρίζεται και οι καθηγητές δεν αφιερώνουν χρόνο στον λόγο που την κάνει εσφαλμένη και την επίλυσή της. Μετά απ’ αυτά, κρίνεται αναγκαία η λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τη σωστή διαχείριση των σφαλμάτων στον σχολικό χώρο.

Αναμφίβολα, κυρίως οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι μαθητές οφείλουν να υιοθετήσουν την ανεκτικότητα που προϋποθέτει βέβαια την αποδοχή της φύσης του λάθους. Για να γίνω πιο σαφής, πρέπει να οπλιστούν με τις αρετές της υπομονής και της κατανόησης και να ενδιαφέρονται για την επίλυσή του και όχι για τον σχολιασμό. Οπωσδήποτε, καλό είναι να κατανοήσουν πως είναι κάτι αδιάφευκτο και άρα να μην ενοχοποιούν ή κατηγοριοποιούν τον μαθητή. Εδώ, είναι απαραίτητη η παρέμβαση φιλολόγων, ψυχολόγων ή (επι)κοινωνιολόγων που με σχετικές τόσο συζητήσεις όσο και παρουσιάσεις θα καταστήσουν εύληπτο, πως το λάθος είναι μία αλληλεπίδραση στην πορεία του σωστού.

Συμπληρωματικά, ένας σωστός καθηγητής είναι χρήσιμο να εστιάζει στους λόγους που αυτό προέκυψε δίνοντας έμφαση στην ανάλυσή τους. Ως εκ τούτου, δε θα επαναληφθεί και ενδέχεται η εξήγησή τους να καταλήξει στην κατάκτηση άλλων γνώσεων. Τελευταία μα όχι λιγότερο σημαντική θεωρείται η επιβράβευση όχι μόνο για την προσπάθεια αλλά και τη συμμετοχή. Έτσι, δίνεται ένα ισχυρό έναυσμα στον μαθητή να συνεχίσει χωρίς να απαισιοδοξεί και εντέλει να αποδώσει επιτυχώς.