Α(Ε)ΝΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΣΤΟ ΓΑΜΟ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Οι γάμοι ανηλίκων αποτελούν μια από τις πλέον διαδεδομένες και ταυτόχρονα κακοποιητικές πρακτικές παγκοσμίως. Μόνο τα τελευταία χρόνια, υπολογίζεται ότι πάνω από 650 εκατομμύρια γυναίκες ζουν με την εμπειρία του γάμου κάτω των 18 ετών, γεγονός που συνιστά παραβίαση των βασικών τους δικαιωμάτων στην εκπαίδευση, την υγεία και την αυτονομία unicefusa.orgUNICEF DATA.

Παρά τις προσπάθειες διεθνώς για εξάλειψη της πρακτικής έως το 2030, η πρόοδος είναι άνιση και σε πολλές περιπτώσεις ενισχύεται από θρησκευτικές παραδόσεις οι οποίες συχνά προσδίδουν «ηθική νομιμοποίηση» σε γάμους ανηλίκων.

Ο παιδικός (παιδικός ή πρόωρος) γάμος ειναι διεθνώς μορφή κακοποίησης και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων:

1. Συνιστά παραβίαση δικαιωμάτων του παιδιού
   Το παιδί, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, έχει το δικαίωμα στην προστασία από κάθε μορφή σωματικής ή ψυχολογικής βίας. Ο γάμος πριν τα 18 στερεί από το παιδί την ελευθερία επιλογής και το εκθέτει σε καταναγκαστικές συνθήκες, άρα συνιστά παραβίαση της «εξελισσόμενης ικανότητάς» του και της προστασίας από κακοποίηση UN Human Rights.

2. Συνιστά Κίνδυνο σωματικής και σεξουαλικής βίας
   Κορίτσια που παντρεύονται ως παιδιά έχουν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να υποστούν ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική κακοποίηση και εξαναγκασμό σε σεξουαλικές σχέσεις—συχνά χωρίς συναίνεση—από συνομηλίκους που παντρεύτηκαν σε μεγαλύτερη ηλικία Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

3. Αναγνώριζεται ως βίαιη πρακτική από διεθνείς οργανισμούς
   Το UNICEF χαρακτηρίζει ρητά τον παιδικό γάμο ως «βλαβερή πρακτική» και «παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων», επισημαίνοντας ότι θέτει τα παιδιά σε κίνδυνο βίας, εκμετάλλευσης και κακοποίησης UNICEFUNICEF.

4. Νομική διάσταση
   Σε χώρες όπου ισχύουν νόμοι ενάντια στον παιδικό γάμο, οι παραβιάσεις αυτές αντιμετωπίζονται νομικά ως υποκίνηση ή συναίνεση σε σεξουαλικές σχέσεις με ανήλικο—δηλαδή ως κακοποίηση και, συχνά, ως στατιστικό βιασμό.

Θρησκευτικές Διαστάσεις στους Γάμους Ανηλίκων

Ισλάμ

Σε πολλές μουσουλμανικές κοινότητες, η έμφαση στην προστασία της «τιμής» και της «παρθενίας» της κοπέλας οδηγεί σε πρακτικές πρόωρου γάμου, με την κοινωνία να θεωρεί πως η έγκαιρη οικογενειακή ένωση διαφυλάσσει τη φήμη της. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών UNFPA–UNICEF, σε χώρες όπως η Νιγηρία και το Τσαντ, όπου πλειοψηφία του πληθυσμού είναι μουσουλμανική, το ποσοστό των γάμων ανηλίκων υπερβαίνει το 40% UNICEFTime. Επιπλέον, κοινωνιολογικές μελέτες δείχνουν ότι οι θρησκευτικοί ηγέτες κάποιων περιοχών υποστηρίζουν πως ο γάμος συνιστά τελετή «ωρίμανσης», παρά τις αποδεδειγμένες αρνητικές συνέπειες στην υγεία και την ψυχολογία των παιδιών PMC.

Ινδουισμός

Στην Ινδία, όπου το 79,8% του πληθυσμού είναι ινδουιστές, το 23% των γυναικών ηλικίας 20–24 ετών παντρεύτηκε πριν τα 18 τους, παρά τη νομοθεσία που απαγορεύει τον πρόωρο γάμο UNICEFUNICEF. Ιστορικά, οι παραδοσιακές κάστες θεωρούσαν τον γάμο κοριτσιών ως μέσο διατήρησης της κοινωνικής ισορροπίας και μείωσης της φτώχειας – λογικές που εξακολουθούν να βρίσκουν στήριξη σε ορισμένες αγροτικές και συντηρητικές κοινότητες. Παρά τις κρατικές παρεμβάσεις, η πίεση των οικογενειών και οι θρησκευτικές τελετουργίες ενίοτε υπερισχύουν των ανθρωπιστικών δεδομένων.

Χριστιανισμός

Παρά την επίσημη καταδίκη του παιδικού γάμου από πολλές χριστιανικές ομολογίες, περιθωριακές συντηρητικές ομάδες, όπως ορισμένες ευαγγελικές κοινότητες στις ΗΠΑ, επιτρέπουν ακόμη γάμους ανηλίκων υπό «θρησκευτικό δικαίωμα» Teen VogueNature. Σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής με χριστιανική πλειονότητα καταγράφονται επίσης υψηλά ποσοστά γάμων κάτω των 18, όπου η τοπική εκκλησία διαδραματίζει ρόλο θεματοφύλακα των «παραδόσεων», αγνοώντας την υποχρεωτική φοίτηση και την υγεία των παιδιών.

Επιπλέον, στην περίπτωση της Ελλάδας, η ορθόδοξη εκκλησία αν και αποδέχεται τα νομοθετικά όρια δεν απαγορεύει ρητά το γάμο ανηλίκων, αντίθετα μπορεί να πραγματοποιηθεί υπο προυποθέσεις ακόμα και σε ανήλικα απο 10 ετών. (Πηγή:https://ecclesiagreece.gr/greek/holysynod/05062019.pdf)

Παραδοσιακές και Εθνοτικές Θρησκείες

Σε πολλές παραδοσιακές κοινωνίες, ανεξάρτητα από τις μεγάλες θρησκείες, ο γάμος ανηλίκων λειτουργεί ως τελετουργικό της μετάβασης στην ενηλικίωση. Μελέτες κοινωνιολογίας επισημαίνουν πως σε τοπικές κοινότητες της Λατινικής Αμερικής και της Νότιας Ασίας, αλλά και σε αυτόχθονες λαούς της Αφρικής και της Ωκεανίας, οι παραδοσιακοί θρησκευτικοί ηγέτες θεωρούν την πρακτική αναγκαία για τη διατήρηση της συλλογικής ταυτότητας PMCTime.

Επιπτώσεις και η Έννοια της «Ενοχής»

Η θρησκευτική ρητορική κατά της αμαρτίας και της «ανηθικότητας» δημιουργεί ένα κλίμα εσωτερικευμένης ενοχής στα νεαρά κορίτσια, που πολλές φορές αποδέχονται τον γάμο ως «μοίρα» ή θεϊκή προσταγή. Αυτή η πίεση οδηγεί σε αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και ενδοοικογενειακής βίας, ενώ συχνά επισκιάζει την αναγνώριση των ίδιον δικαιωμάτων των παιδιών The FreethinkerPMC.

Ο Διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας ως Κλειδί Προστασίας

Η εμπειρία δείχνει πως σε χώρες με αυστηρό νόμο περί διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας, όπως η Γαλλία ή οι σκανδιναβικές χώρες, οι νόμοι για προστασία παιδιών εφαρμόζονται πιο αδιάσειστα. Όταν τα θρησκευτικά δόγματα δεν επηρεάζουν τη νομοθέτηση, οι ηλικιακές προϋποθέσεις γάμου και οι κυρώσεις για παραβίασή τους τηρούνται με μεγαλύτερη αυστηρότητα PMCUN Human Rights. Αντίθετα, όπου η θρησκευτική ηγεσία έχει δικαίωμα άμεσης νομοθετικής παρέμβασης, παρατηρείται χαλάρωση στην εφαρμογή και παράκαμψη των νόμων προς όφελος παραδοσιακών εθίμων.

Συμπεράσματα και Προτάσεις

1. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση εντός θρησκευτικών κοινοτήτων: Διοργάνωση σεμιναρίων από επιστήμονες υγείας, ανθρωπιστικούς φορείς και μελετητές θρησκειολογίας.

2. Νομοθετική εναρμόνιση: Κατάργηση των παραθύρων εξαίρεσης σε θρησκευτικά δίκαια και πλήρης υιοθέτηση ενιαίων πολιτικών κανόνων.

3. Διαχωρισμός Κράτους–Εκκλησίας: Σαφής θεσμική διάκριση ώστε το ανθρωπιστικό δίκαιο να υπερτερεί των θρησκευτικών παραδόσεων στην προστασία των παιδιών.

4. Διεθνής συνεργασία: Ενίσχυση προγραμμάτων όπως το UNFPA–UNICEF Global Programme to End Child Marriage, που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στην μείωση των γάμων ανηλίκων UNICEF, και υποστήριξη οργανώσεων όπως το Girls Not Brides Girls Not Brides.

Μόνο με την ισχυρή και ανεξάρτητη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς παρεμβάσεις θρησκευτικών δογμάτων, μπορούμε να προστατεύσουμε ουσιαστικά τα παιδιά από την κακοποίηση που αποτελεί γάμος ανηλίκων.

Aναδημοσίευση απο Irreligious.eu